ظهر نویسی چک چیست؟

ظهر نویسی چک به معنای پشت نویسی چک است و این پشت نویسی چک با اهداف مختلف صورت می‌گیرد که می‌توان به ظهر نویسی به قصد انتقال، وکالت یا ضمانت یاد کرد. هرکدام از این موارد با دیگری متفاوت است و شرایط خاص خود را دارد. در ادامه به بررسی موضوعات پشت نویسی چک ، نحوه ظهر نویسی چک ، مسئولیت ظهر نویسی چک و ظهر نویسی چک در قانون جدید خواهیم پرداخت. پس تا انتهای مقاله با ما باشید. 

تفاوت ظهر نویسی چک با ضمانت

محمدرضا پورقربانی مدرس مرکز آموزش قوه قضاییه و رئیس شعبه سوم دیوان عدالت اداری در خصوص ظهرنویسی پشت چک با بیان این که « ظهر نویسی چک حاکی از انتقال سند است. پشت نویسی چک یعنی انتقال چک به کسی دیگر. با پشت نویسی کسی که نفع او پشت نویسی شده، دارنده چک محسوب می‌شود و کلیه امتیازات و وجوح مندرج در چک به نفع کسی است که به نام او چک پشت‌ نویسی شده است.» 

ضمانت در ظهر چک

ظهر نویسی چک انواع مختلفی دارد و به نیت ‌های مختلف انجام می‌شود . غالبا پشت‌نویسی چک با هدف انتقال انجام می‌شود. یعنی امتیازات یک چک با پشت نویسی چک به فردی دیگر منتقل می‌شود. اما موارد دیگری هم وجود دارد که پشت نویسی با آن اهداف انجام می‌شود.
یکی از آن موارد ضمانت است. یعنی وقتی که در یک معامله به ضامن احتیاج باشد، فردی، ظهر چک را امضا و ضمانت می‌کند که در صورت عدم پرداخت وجه چک از سوی صادر کننده آن، شخص امضا کننده ظهر، پرداخت مبلغ چک را بر عهده می‌گیرد.» وقتی ضامن ظهر چک را امضا می‌کند، دیگر هیچ امتیازی به فرد دیگر منتقل نمی ‌شود.
بیشتر اوقات این ظهرنویسی چک در قانون جدید زمانی انجام می‌شود که اعتبار صادر کننده چک برای دارنده آن مورد تایید نباشد و دارنده برای حصول اطمینان، تقاضا ‌کند، شخص ثالثی به عنوان ضامن ظهر چک را امضا کند. اما آن ‌چه افراد بیشتر با آن آشنا هستند، همان ظهر نویسی به منظور انتقال است.»

• چنانچه برای پرسش و یا هرگونه مشاوره حقوقی، نیاز به وکیل مجرب و خبره دارید، از طریق این شماره‌ ها با ما تماس بگیرید: 02188734324  و  02188734493

دو امضا در ظهر چک لازم است. به استثنای چک در وجه حامل، سایر چک‌ها در وجه اشخاص معین نوشته می‌شوند و برای انتقال این چک‌ها باید حتما به پشت نویسی چک توجه کرد، وقتی یک فقره چک در وجه شخص خاصی نوشته شود، برای انتقال آن، دارنده باید حتما پشت چک را ظهر نویسی کند 
به عبارت دیگر اگر سندی در وجه دیگری صادر شده باشد، دارنده به صرف دو فقره امضا در ظهر چک آن را به دیگری منتقل می‌کند، در پشت نویسی چک، وجه چک یا سند به فردی دیگر منتقل می‌شود. اما وقتی که قصد ضمانت داشته باشیم، تضمین پرداخت وجه چک، از سوی صادر کننده توسط شخص ثالث یا همان ضامن انجام می‌شود .

ظهرنویسی چک در قانون جدید هیچ محدودیتی ندارد. وقتی یک فقره چک بین افراد دست به دست شود، با هر بار پشت نویسی، چک مورد ‌نظر به شخص بعدی منتقل می‌شود. البته در این مورد یک استثنا هم وجود دارد و آن در مورد چک حامل است. چک ‌های حامل نیاز به پشت نویسی چک ندارند، زیرا این چک‌ها به نام شخص معینی نوشته نشده‌اند و هر کسی با دارا بودن آن می‌تواند به بانک مراجعه و آن را وصول کند.»

امضا کفایت می‌کند، نام لازم نیست!

یکی از سوالاتی که برای عموم پیش می‌آید، این است که افراد برای انتقال یک چک فقط باید آن را امضا کنند یا اینکه نوشتن نام هم ضرورت دارد. برای انتقال چک فقط امضا کافی است و لحاظ شدن نام دارنده در پشت چک هیچ ضرورتی ندارد. همین که امضای شخصی در پشتن چک باشد، نشان می‌دهد که وی دارنده چک بوده و چک به او منتقل شده است.»

چک بدون ظهر نویسی ممنوع!

اگر شخصی چکی را بدون ظهرنویسی چک به شخص دیگری منتقل کند، این چک منتقل نشده و همچنان شخص قبلی دارنده و ذی‌نفع چک است. اگر کسی مدعی خلاف این موضوع باشد، باید به دادگاه مراجعه کرده و این ادعا را ثابت کند.

در صورت مشاوره و داشتن هرگونه سوال درباره ظهر نویسی چک یا همان پشت نویسی چک می توانید با  وکلا و مشاوران ما تماس حاصل فرمایید. 02188734324  و  02188734493

مسئولیت ظهر نویسی چک

اگر پشت چکی را امضاء کرده اید، به هر جهت بسته به آن که چک در وجه حامل باشد یا در وجه شخص معین، (چه خود شما یا شخص دیگری)  ممکن است، ضامن چک یا ظهر نویس چک محسوب شوید که در هر 2 صورت، شرایط و مواعد و احکام قانونی آن متفاوت است:

الف. اگر چک در وجه حامل باشد و شما پشت چک را امضاء کنید، طبق روال متعارف محاکم قضایی، شما را ضامن چک تلقی می نمایند و می بایست وجه چک را به دارنده چک، (در صورتی که جهت وصول چک به شما مراجعه نمایید) پرداخت نمایید. البته شما صرفا مسئولیت حقوقی دارید، نه مسئولیت کیفری.

ب. اگر چک در وجه شما بود و شما پشت آن را به منظور انتقال به دیگری، امضا نمایید، شما ظهرنویس چک (انتقال دهنده) محسوب می شوید.
در صورتی، دارنده چک می توانند به شما جهت وصول وجه چک مراجعه نماید که چک را ظرف 15 روز از تاریخ سر رسید، برگشت بزند و ظرف یک سال علیه شما دادخواست حقوقی بدهد. در غیر اینصورت دیگر نمی تواند به شما مراجعه نماید.

ج. اگر چک در وجه شخص دیگری باشد و شما پشت چک را امضاء نمایید، معمولا شما طبق روال متعارف محاکم، ضامن پرداخت وجه چک محسوب می شوید و دیگر لازم نیست، ظرف 15 روز از تاریخ سر رسید چک، برگشت بخورد تا به شما مراجعه نمایند. در هر صورت مسئول پرداخت چک هستید. اگر دارنده چک به شما مراجعه نماید.

البته اگر شما اثبات نمایید که صرفا انتقال دهنده چک بوده اید، دیگر شما را ضامن چک تلقی نمی نمایند و ظهر نویس (انتقال دهنده) محسوب می شوید و با توجه به کوتاه بودن مدت برگشت چک مخاطرات کمتری برای شما دارد. پس تا جایی که می توانید پشت چک ها را امضاء ننمایید چرا که مسئولیت قانونی دارید.

لازم به ذکر است، مسئولیت شما در این باب در صورت رعایت مواعد فوق صرفا حقوقی است نه کیفری.
منظور از مسئولیت حقوقی، این است که به دادسرا مربوط نمی شود. بلکه دارنده چک، مانند وصول یک رسید عادی جهت وصول وجه چک، می تواند در دادگاه حقوقی دادخواست بدهد و حق خود را مطالبه نماید و اینکه در مسئولیت کیفری جلب و بازداشت در ابتدای کار تشکیل پرونده در دادسرا است. لیکن در پرونده حقوقی در آخر کار بعد از صدور رای قطعی و رسیدگی به اعسار از محکوم به جلب و بازداشت است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره در زمینه پشت نویسی چک، نحوه ظهر نویسی چک، مسئولیت ظهر نویسی چک و ظهر نویسی چک در قانون جدید، با مشاورین و وکلای ما تماس حاصل فرمایید. گروه حقوقی دادگستران نگین عدالت زیر نظر وکلای پایه یک دادگستری، ارائه دهنده کلیه خدمات حقوقی، کیفری، خانواده، ثبتی و … می باشد.