حکم جلب لغتی عامیانه است که در حقوق به آن حکم جلب در امور حقوقی یا دستور جلب گفته میشود؛ در اصطلاح حقوق، حکم به تصمیمی گفته میشود که قاضی دادگاه درباره دعوای مطروحه و برای فیصله دادن اختلاف صادر میکند .
حکم قاطع دعوا است، یعنی با صدور آن، تکلیف دعوای مطروحه تعیین شود. با این توضیح باید گفت که “دستور جلب” یا “قرار جلب” حکم محسوب نمیشود، زیرا قاطع دعوا نیست. شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که شخصی با امتناع از پرداخت دین خود، در آستانه بالا کشیدن مالتان باشد؛ در چنین مواردی اولین فکری که به ذهنتان میرسد، گرفتن حکم جلب بدهکار است. اما یادتان باشد که این دستور در پرونده های حقوقی مانند اختلاف های مالی به آسانی صادر نمیشود و زمانبر است؛ ولی اگر پرونده کیفری باشد، قاضی سریعتر حکم جلب متهم را صادر میکند. در این مقاله به بررسی دستور جلب، حکم جلب، حکم جلب حقوقی و حکم جلب کیفری خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
خوب است بدانید که دستور جلب ممکن است، عادی یا سیار باشد که این تقسیم بندی بر مبنای نحوه اجرای قرار جلب می باشد.
اولین نوع قرار جلب، قرار جلب عادی می باشد. در این نوع قرار، قاضی، قرار جلب را برای اجرا به کلانتری خاص ابلاغ میکند. این قرار زمانی صادر میشود که شما به عنوان شاکی اعلام کنید که فرد مورد نظر در محلی زندگی میکند که شما آن محل را می میشناسید و از محل زندگی فرد مطلع هستید. در چنین حالتی پس از صدور قرار جلب شما باید به کلانتری محل که میتواند کلانتری محل زندگی فرد مورد نظر باشد یا کلانتری محلی که او در آنجا دیده شده است، مراجعه کنید و پس از ثبت قرار مورد نظر، رئیس کلانتری دستور خواهد داد تا ماموری در اختیار شما قرار داده شود، سپس شما به همراه مامور به آن محل مراجعه کرده و در صورتی که فرد در آن محل یافت شود می توانید او را جلب کنید.
ولی در صورتی که از صدور قرار جلب مدتی مثلاً دو یا سه ماه بگذرد ولی هنوز فرد جلب نشده باشد، در چنین حالتی قرار جلب سیار صادر خواهد شد.
در صورت داشتن هرگونه سوال درباره دستور جلب ، حکم جلب حقوقی و حکم جلب کیفری می توانید از ما مشاوره بگیرید. پس با ما تماس حاصل فرمایید.
نوع دوم قرار جلب، قرار جلب سیار است و زمانی صادر میشود که شما به عنوان شاکی از محل زندگی فرد مورد نظر اطلاع نداشته باشید و یا اینکه اطلاع داشته باشید. ولی فرد از آن محل فرار کرده باشد در چنین حالتی قاضی قرار جلب را به صورت سیار صادر خواهد نمود که این قرار به همه کلانتری های حوزه قضایی قاضی ابلاغ می گردد و بر اساس آن شما در هر نقطهای که فرد مورد نظر را یافتید می توانید به وسیله مأمورین انتظامی او را جلب کنید.
نکته لازم به ذکر این است که هر قاضی فقط میتواند نسبت به حوزه قضایی خود قرار جلب صادر نماید؛ بنابر این اگر متهم یا محکومی خارج از حوزه قضایی قاضی باشد؛ قاضی نمیتواند علیه وی قرار جلب صادر کند بلکه در این حالت باید صدور قرار جلب را به حوزه قضایی که متهم در آن حوزه است نیابت دهد.
هر قاضی فقط در حوزه قضایی خود میتواند حکم جلب حقوقی صادر کند، برای مثال کل استان تهران یک حوزه قضایی محسوب میشود و قاضی تهران تنها توانایی صدور دستور جلب در حوزه استان تهران را دارد و چنانچه شخصی که قرار است برایش دستور جلب صادر شود، در خارج از حوزه قضایی بود، باید به حوزه قضایی دیگر «نیابت» داده شود. دستور جلب نیز به دو روش اجرا میشود: گاهی ممکن است قاضی پرونده دستور جلب را به یک کلانتری خاص ابلاغ کند که این نوع از حکم جلب حقوقی، قرار جلب عادی است؛ اما اگر دستور جلب به همه کلانتری های حوزه قضایی داده شود ، به آن جلب سیار گفته میشود، البته این دو روش حکم جلب حقوقی به اعلام شاکی بستگی دارد؛ به این صورت که اگر شاکی در دادگاه اعلام کند از محل زندگی فرد مورد نظر که از او شکایت دارد، مطلع است، دستور جلب عادی صادر میشود؛ اما در صورت عدم اطلاع شاکی از محل زندگی وی یا در مواردی که بدهکار متواری شده باشد، شاکی باید این موضوع را در دادگاه اعلام کند تا دستور جلب سیار برای وی صادر شود. به کمک این دستور مدتدار، شاکی میتواند در هر نقطهای که بدهکار را پیدا کرد، با کمک یکی از مأموران نیروی انتظامی، او را دستگیر کند و به دادگاه تحویل دهد.
قرار جلب حقوقی دستوری است که قاضی پرونده در مراحل مختلف برای دستگیری افراد صادر میکند تا آنها در محضر دادگاه حاضر شوند. قرار جلب در دو حالت صادر میشود؛ گاهی قاضی دادگاه در روند اجرای حکم، برای مجبور کردن فرد به اجرای حکم، قرار جلب صادر میکند و گاهی نیز زمانی که هنوز فرد متهم نشده است، قاضی برای رسیدگی به حکم و انجام تحقیقات بیشتر دستور جلب کسی را که از او شکایت شده است، صادر میکند، البته در این مورد هنوز معلوم نیست که فرد متهم است یا خیر و فقط اتهام متوجه وی است و به این علت که دلایلی برای متهم بودن او وجود دارد، قاضی این قرار را صادر میکند. در این حالت ابتدا متهم را به دادگاه دعوت میکنند و در صورتی که وی در دادگاه حاضر نشد، برای رسیدگی به پرونده او را جلب میکنند. اما در دعاوی حقوقی در صورتی میتوان دستور جلب صادر کرد که این امکان وجود نداشته باشد که در زمان اجرای حکم، مالی از بدهکار معرفی شود یا اینکه خود بدهکار مالی را برای ادای دین خود معرفی نکند، بنابر این قاضی پرونده با اعمال ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، حکم جلب او را صادر میکند.
حکم جلب کیفری قراری است که در هر مرحله از دعوا به دستور قاضی رسیدگی کننده به جهت دستگیری افراد صادر می شود و به موجب آن افراد در دادگاه حاضر می شوند.
حکم جلب کیفری در دو مورد صادر می گردد که آن دو مورد عبارت است از:
1. اجبار فرد به اجرای حکم: مورد اول زمانی است که حکمی علیه فرد صادر شده و در مرحله اجرا می باشد و قاضی دستور می دهد تا فرد را برای اجرا نمودن حکم جلب نمایند.
2. انجام تحقیقات بیشتر: مورد دوم زمانی صادر می گردد که هنوز اتهامی علیه فرد ثابت نشده است. ولی قاضی مبادرت به صدور قرار جلب میکند تا بتواند با حضور فرد تحقیقات بیشتری نموده و به پرونده رسیدگی کند. در این حالت فرد هنوز به عنوان مجرم شناخته نشده است ولی دلایلی وجود دارد که اتهام را متوجه او می کند. در این حالت قبل از جلب فرد را به دادگاه دعوت می نمایند. ولی اگر دعوت دادگاه را اجابت نمود آنگاه برای جلب وی از جانب قاضی رسیدگی کننده قرار جلب صادر خواهد شد.
اگر شما هم از آن دسته افراد هستید که نمیدانید دادخواستی به نام دادخواست حکم جلب در پرونده های حقوقی وجود ندارد، باید بدانید که کسی نمیتواند به دادگاه مراجعه کند و دادخواست حکم قرار جلب حقوقی بدهد؛ فقط زمانی که حکم قطعی صادر شد، میتوانید درخواست دستور جلب بدهید ، بنابر این باید صبر کنید تا پرونده به مرحله اجرا برسد. همچنین نحوه اجرای این قانون در پرونده های حقوقی برای همه محکومیت های مالی از قبیل مهریه، نفقه، چک و… به یک شکل است و تنها تفاوتی که دارد، این است که در دادخواست شکایت خود، نوع درخواست تان را مینویسید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه حکم جلب، حکم جلب کیفری و حکم جلب در امور حقوقی، با مشاورین گروه حقوقی دادگستران نگین عدالت، تماس حاصل فرمایید. مشاورین و وکلای مجرب ما آماده ارائه کلیه خدمات حقوقی به شما عزیزان می باشند.
برای مشاوره حقوقی کاملا رایگان تماس بگیرید : ۸۸۷۳۴۴۹۳ – ۰۲۱